Wekelijks zet ik één vuilniszak huisvuil aan de weg. Per zak is dat 10 kilo, ofwel 520 kilo per jaar. Nou rij ik ook 40.000 km met mijn auto. Dat is 110 gram/km CO2. Wat nou als ik ook mijn 4.400 kilo CO2 in vuilniszakken zou doen en aan de weg zou zetten. Dat zijn er 440. Per week zou ik dan 1 zak huisvuil en 10 zakken CO2 aan de weg zetten. Het gekke is nu dat ik € 200 betaal voor 500 kilo huisvuil (€ 100 per ton) en € 0,00 voor al die vuilniszakken CO2 terwijl die heel veel meer maatschappelijke schade veroorzaakt.
“Uitstootrechten” zijn verhandelbaar. Bij het produceren van energie met duurzame middelen (zoals zonnepanelen, windmolens, hergebruik van warmte, biovergisting en het bijstoken van bomen in kolencentrales) ontstaat een CO2 certificaat, een “Garantie van Oorsprong” (GVO). Het creeren van een GVO is verplicht om subsidie te krijgen. Je moet deze rechten registreren bij Certiq en daar gaat het mis.
Bij Certiq ontstaat de GVO pas als je deze toewijst aan een ‘ingeschreven handelaar’. Deze handelaren brengen de GVO;’s weer op de markt en daarmee wordt kolenstroom opeens groene stroom omdat er een GVO bij verkocht wordt. Wat er niet aan klopt legt Lubach helder uit (onderaan deze pagina)
Maar ik wil helemaal niet dat die GVO’s weer verkocht worden. Mijn zonnepanelenstroom is van mij en die gebruik ik zelf. Maar, omdat ik die GVO’s moet registeren kan die handelaar dus iemand anders “groene stroom” verkopen omdat mijn! uitstootrecht meeverkocht wordt. Ik wil mijn GVO’s helemaal niet toewijzen aan een handelaar, maarja, dan krijg ik geen subsidie.
Met LENS-energie zochten we een handelaar die GVO’s wel creëert, maar niet verkoopt. Omdat deze niet bestond hebben we stichting CCRF ‘the Carbon Credit Retirement Fund’ ingeschreven als handelaar bij Certiq. Met deze stichting houden we CO2 rechten van de markt.
De idee is dat, als bedrijven uitstootrechten moeten kopen, er sneller stappen gemaakt worden om uitstoot te vermijden. Dat dit systeem niet werkt komt omdat de rechten veel te goedkoop zijn. Een ton CO2 kan gekocht worden voor € 3. Die 440 vuilniszakken CO2 van mijn auto kosten dan slechts €14 per jaar !
De maatschappelijke schade van een ton CO2 werd berekend in het Stern rapport op €170. Dan zou ik aan CO2 rechten €750 kwijt zijn. Dat klinkt al aannemelijker om 440 vuilniszakken per jaar in de berm te kieperen. Er is spake van een enorme mismatch, maar we zien wel wat beweging.
Het GVO systeem geeft direct negatieve maatschappelijke gevolgen, zowel sociaal als ecologisch. Sociaal, omdat fossiele energie als groene energie verkocht wordt (zogenaamde “sjoemelstroom”) en ecologisch omdat de incentive om CO2 te besparen (het doel van het hele systeem) niet bereikt wordt. Op microniveau vinden wij het schandalig dat duurzame bedrijven, coöperaties en lokale initiatieven, gedwongen worden om hier aan mee te werken. Daarbij is het systeem dermate complex dat de meeste initiatieven er niet bij stil staan dat dit Uberhaupt het geval is.
CCRF wil organisaties een alternatief bieden; een loket bieden om rechten aan toe te wijzen die van de markt gehouden worden. Daarom is de stichting een ANBI, werkt ze in co-creatie en zoekt ze samenwerking met lokale initiatieven. Daarbij beoogt ze de fouten in het systeem op de agenda te zetten bij bedrijven en in de politiek.